Culturele organisaties zoals theaters, filmhuizen en gezelschappen zijn steeds actiever in het digitale domein. Dat gaat niet alleen om publieksgerichte initiatieven zoals livestreams en digitale tentoonstellingen, maar ook om dagelijkse werkzaamheden achter de schermen: mailen, videobellen en bestanden opslaan. Al deze activiteiten verbruiken energie en grondstoffen. Wil je bewuster omgaan met je digitale voetafdruk, ook bij je alledaagse digitale taken? Dit is wat je kunt doen.
Groene webhosting en websiteoptimalisatie
Een website draait niet zomaar ‘in de lucht’, maar op servers die continu energie verbruiken. Sommige hostingpartijen gebruiken datacenters die draaien op fossiele energie, andere op hernieuwbare energiebronnen, zoals wind of zon.
Maar groene hosting alleen is niet genoeg. Alles wat je website verstuurt (beelden, scripts, videobestanden) vraagt energie, ook aan de kant van de bezoeker. Zeker voor culturele instellingen met online archieven en ticketverkoop is het slim om kritisch te kijken: zijn alle pagina’s nodig? Zijn afbeeldingen geoptimaliseerd? In dit artikel van Digihobbit lees je wat je kunt doen om zo duurzaam mogelijk om te gaan met je webcontent in algemene zin.
✅️ Doen:
- Onnodige mails en accounts verwijderen
- Geen afbeeldingen in e-mails plaatsen
- Waar mogelijk links delen in plaats van bestanden
- Inbox regelmatig opschonen
❌ Niet doen:
- Alles bewaren “voor het geval dat”
- Grote bijlagen rondsturen
- Alles per mail versturen
- Tientallen nieuwsbrieven ongelezen laten staan
Energiezuinig gebruik van AI
Steeds meer culturele organisaties ontdekken AI voor bijvoorbeeld subsidieaanvragen, publiekscommunicatie of beeldgeneratie. Maar generatieve AI verbruikt enorme hoeveelheden rekenkracht. ChatGPT, Midjourney en soortgelijke toepassingen draaien op gigantische datacenters die continu complexe berekeningen uitvoeren. Daarom is het belangrijk om AI alleen in te zetten als het echt toegevoegde waarde biedt.
Gebruik het niet puur ‘omdat het kan’ of omdat het hip is. Bedenk ook dat AI niet altijd de duurzaamste of creatiefste keuze is. Zoekmachines zoals Ecosia of lokale software kunnen soms hetzelfde resultaat opleveren met minder impact.
🔎 Definitie: Artificial Intelligence (AI), of kunstmatige intelligentie, is een verzamelnaam voor algoritmen en methoden die taken uitvoeren waarvan voorheen werd gedacht dat daarvoor menselijke intelligentie nodig was. Lees er meer over in dit artikel.
Servergebruik en cloudopslag
Van digitale archieven tot projectbestanden: veel data belandt in de cloud. Dat lijkt onzichtbaar, maar al die informatie wordt opgeslagen op fysieke servers die geproduceerd, gekoeld, onderhouden en uiteindelijk vervangen moeten worden. Hoe meer data je bewaart, hoe groter je digitale voetafdruk (dataverkeer kost namelijk enorme hoeveelheden energie). Bovendien vergroot het risico’s bij datalekken: hoe minder bestanden je bijvoorbeeld van persoonsgegevens hebt, hoe kleiner de schade als er iets misgaat. Plan daarom minimaal jaarlijks een grote opschoonronde. Onthoud: 90% van je opgeslagen data heb je waarschijnlijk nooit meer nodig. Durf op te ruimen!
✅️ Doen:
- Verouderde en in onbruik geraakte mails en accounts verwijderen
- Geen afbeeldingen in e-mails plaatsen
- Wanneer iets al online, in de cloud of op een intranet staat, links delen in plaats van bestanden
- Inbox regelmatig opschonen
- Afmelden voor nieuwsbrieven die je niet leest
❌ Niet doen:
- Alles bewaren “voor het geval dat”
- Grote bijlagen rondsturen
- Alles als apart bestand per mail versturen
- Tientallen nieuwsbrieven ongelezen laten staan
- Alle nieuwsbrieven blijven ontvangen, ook als je ze nooit opent
💡 Tip: Heb je een volle inbox en geen idee hoe je moet beginnen met opruimen? Draai de datum om (van oud naar nieuw) of sorteer op afzender en start met verwijderen.
Digitaal verkeer
Elke e-mail, download of stream verbruikt energie. Zeker bij online evenementen en livestreams loopt dit snel op. Denk bijvoorbeeld aan een filmhuis dat honderden uren video archiveert of een theatergroep die veel grote bestanden deelt. Verklein je impact door kritischer te kijken naar wat je verspreidt, hoeveel je bewaart en hoe je communiceert. Minder verkeer betekent minder belasting van netwerken en servers. Een paar praktische tips:
- Upload alleen naar de cloud wat daar absoluut thuishoort. Bewaar de rest lokaal op een externe schijf, die geen stroom verbruikt als je computer uitstaat.
- Kies offline alternatieven voor programma’s die je nu online gebruikt. Bijvoorbeeld GIMP in plaats van Canva, of een lokaal fotobewerkingsprogramma in plaats van Adobe Lightroom.
- Voer jaarlijks een digitale schoonmaak uit op cloud-diensten en verwijder bestanden die geen nut meer hebben.
- Verwijder social media-accounts die geen waarde toevoegen aan je organisatie of aan jezelf.
- Ruim jaarlijks je social media-kanalen op: verwijder oude berichten waar niemand nog naar kijkt.
Op kantoor
Ook op kantoor kun je slimmer omgaan met digitale middelen. Videobellen is handig, maar niet altijd nodig. Oude apparaten hoeven niet meteen vervangen te worden, tenzij de software zo verouderd is dat er geen veiligheidsupdates meer beschikbaar zijn. Refurbished apparatuur is vaak een prima duurzaam alternatief. Doe minimaal één keer per jaar een digitale voorjaarsschoonmaak met het hele team. Dat scheelt ruimte én energie.
✅️ Doen:
- Alleen videobellen als het nodig is
- Jaarlijks archieven opschonen
- Eerst proberen te repareren
- Kiezen voor refurbished of modulaire apparatuur
❌ Niet doen:
- Videobellen in elke situatie
- Alles dubbel opslaan
- Apparatuur meteen vervangen
- Elektronica bij het restafval gooien
Meer lezen?
- Acht boeken over technologie en bewust digitaal werken
- 40 tips om je digitale voetafdruk te verkleinen
- Strategie op duurzaamheid ontwikkelen
Wil je jouw website verduurzamen? Schakel dan een specialist in duurzaam webdesign in, zoals Charlotte Bax van Digihobbit. Of verdiep je in de vele gidsen en tools om zelf aan de slag te gaan. Zo verklein je stap voor stap je online voetafdruk.