Stappenplan starten als zelfstandige

Wanneer je wil starten als zelfstandige en een onderneming wil oprichten, schrijf je je in bij de Kamer van Koophandel. Je beschrijft je activiteiten, ondernemersvorm en kiest een bedrijfsnaam. Ook zet je je administratie op en dek je je ondernemersrisico’s. Hoe je dat doet, lees je in dit stappenplan.

1. Wanneer richt je een onderneming op?

Werken als zelfstandige kun je op verschillende manieren aanpakken. Je kunt opdrachten aannemen en je door je opdrachtgever laten verlonen. Dan laat je je uitbetalen door een payrollbedrijf en voer je zelf geen administratie of onderneming. Daarnaast kun je voor incidentele opdrachten een factuur sturen, die je opgeeft bij je aangifte inkomstenbelasting. Ga je regelmatig opdrachten uitvoeren die je wilt factureren? Dan wordt dat gezien als 'duurzaam ondernemen' en dan moet je je officieel inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KVK). Je kunt gaan werken als zzp’er (zelfstandige zonder personeel) of misschien wil jij wel personeel in dienst nemen.

2. Bepaal je activiteiten

Wat wil je gaan doen binnen je onderneming? Is dat één soort activiteiten, of wil je verschillende dingen combineren zoals bijvoorbeeld optreden, maken, ontwerpen, lesgeven? Je kunt meerdere activiteiten registreren. Als je je gaat inschrijven bij de KVK geef je deze op.

3. Kies een ondernemingsvorm

Starten als zelfstandige doe je meestal met een eenmanszaak. Daar kun je er maar één van hebben. Dus als je uiteenlopende activiteiten onderneemt vallen deze allemaal onder die ene eenmanszaak. Dat kan. Bij veel succes (winst) kan een bv een optie zijn. Daarnaast is het in de culturele sector ook niet ongebruikelijk om een stichting op te richten wanneer je vaker subsidie aan wilt vragen - als zelfstandige kun je dan een factuur sturen aan de (eigen) stichting. In dit artikel lees je meer over de stichting als ondernemingsvorm.

4. Kies een bedrijfsnaam

Kies een passende en duidelijke bedrijfsnaam waarmee je je kunt onderscheiden. Onder deze naam ga je je administratie voeren en je gebruikt deze in contact met de Belastingdienst, KVK en je klanten (op facturen). Let op: je hebt één bedrijfsnaam, maar je kunt meerdere handelsnamen gebruiken. Zo kun je gemakkelijk meerdere merken voeren of de diensten/producten die je levert onderscheiden. Omdat je maar één eenmanszaak kunt hebben is het slim dat de naam waarmee je je inschrijft bij de KVK past bij alle andere handelsnamen/merken die je wilt gaan voeren. 
Tip: check ook meteen of het webadres dat je zou willen gebruiken beschikbaar is.

5. Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel

Maak een afspraak bij de KVK. Hier geef je aan dat je een eenmanszaak op wilt richten, wat voor producten of diensten je van plan bent te gaan leveren en in welke branche (je activiteiten). Hier worden, tijdens de inschrijving, zogenaamde SBI-codes aan gekoppeld. Je onderneming kan qua activiteiten onder een of meerdere SBI-codes vallen. Dit kun je na je inschrijving op ieder gewenst moment aanpassen. Bij de oprichting van een onderneming wordt bepaald of je in aanmerking komt voor een btw-nummer.
Tip: zorg dat je je goed informeert via de website van de KVK over de oprichtingseisen.

6. Open een zakelijke rekening

Een zakelijke rekening is niet verplicht als je een eigen onderneming hebt. Maar het is wel zo handig en duidelijk om privé-uitgaven en zakelijke uitgaven te scheiden. Daarbij scheelt een aparte zakelijke rekening veel tijd in je administratie en geeft het een professionele uitstraling. Een privérekening gebruiken voor zakelijke doelen kan ook, maar let dan op of dat wel mag van je bank.

7. Zet je administratie op

Start je een onderneming, dan heb je ook de verantwoordelijkheid hier een heldere administratie over te voeren. Let op dat al je activiteiten voor je eenmanszaak in één administratie verwerkt moeten worden. Start je een eenmanszaak, zorg dan dat je je urenadministratie goed bijhoudt om in aanmerking te kunnen komen voor zelfstandigenaftrek (en eventueel startersaftrek). In dit artikel lees je meer over onder andere de inkomstenbelasting en omzetbelasting (of btw).
Tip: twijfel je over hoe je het beste je administratie kan voeren? Dan kan het verstandig zijn de hulp van een financieel adviseur in te roepen.

8. Verzeker je

Door je te verzekeren tegen schade, aansprakelijkheid en inkomensverlies verklein je je ondernemersrisico's. Inventariseer je risico's op de korte en lange termijn. Overweeg bijvoorbeeld een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, arbeidsongeschiktheidsverzekering, en pensioenvoorzieningen. Daarnaast zijn er speciale verzekeringen voor de kunst- en cultuursector, zoals materiaalverzekeringen voor je waardevolle spullen. Lees hier meer over verzekeringen in de cultuursector.

9. Stel algemene voorwaarden op

Je kunt je ondernemersrisico’s ook verkleinen door algemene voorwaarden op te stellen. Dit is niet verplicht. Ze gaan over verwachtingen en aansprakelijkheid tussen de aanbieder en de klant. Deze kun je laten opnemen bij de KVK, op je website publiceren en in ieder geval meesturen met offertes en/of contracten. Kijk of je gebruik kunt maken van voorbeelden van je beroepsvereniging, laat eventueel een jurist meekijken of besteed dit uit.

10. Optimaliseer je vindbaarheid

Je onderneming is opgericht, nu moet je ook vindbaar zijn (en blijven) voor potentiële opdrachtgevers en klanten. Zorg bijvoorbeeld voor een eigen website of profiel op socialemediakanalen. Je kunt ook een marketingplan maken waarin je concretiseert hoe je je product of dienst in de markt gaat zetten. Lees hier meer over goede marketing en communicatie.

Disclaimer: bij het schrijven van dit stappenplan starten als zelfstandige hebben we heel veel gehad aan de informatie op beroepkunstenaar.nl en kvk.nl.