De stichting

In de culturele sector kan je verschillende rechtsvormen tegenkomen, maar de stichting is degene die het meest voorkomt. Dat komt vooral doordat er in onze sector vaak sprake is van een ideële doelstelling en daarbij hoort vaak een financiering waarbij er een deel van de baten voorkomt uit subsidies of fondsen. Daarbij hebben initiatiefnemers of organisaties over het algemeen geen winstoogmerk, waardoor deze rechtsvorm beter past dan bijvoorbeeld de besloten- of naamloze vennootschap.

Wat is een stichting?

Een stichting is een organisatie die veel bedrijfsmatige handelingen kan verrichten. Hierdoor is het mogelijk om een project of initiatief uit te voeren volgens de wetgeving in Nederland. Een stichting heeft per definitie geen winstoogmerk. Je mag wel mensen in dienst nemen en een positief financieel resultaat hebben maar uiteindelijk zet je dit geld in om het maatschappelijk, ideëel of sociaal doel van je stichting te bereiken.

Waarom je een stichting op wilt richten

Het oprichten van een stichting gaat relatief gemakkelijk en brengt weinig kosten met zich mee. Dat maakt dat het toegankelijk is voor veel mensen die net starten met een initiatief of project. Het uitgangspunt blijft wel dat je geen winstoogmerk hebt. Wanneer je subsidies en fondsen wilt gaan aanvragen is een stichting als rechtsvorm vaak een vereiste.

Het oprichten van een stichting in de praktijk

Als je besluit om een stichting op te gaan richten, dan meld je jezelf, alleen of met anderen, bij een notaris. Deze stelt dan een notariële akte op waarin de statuten van de stichting zijn opgenomen. De kosten voor een notaris liggen rond de € 500,-, uitgaande van niet al te gecompliceerde statuten. Degenen die zich als bestuurder laten aanmerken worden opgenomen in het Handelsregister, dat door de Kamer van Koophandel beheerd wordt. Het inschrijven in het handelsregister wordt meestal direct door de notaris gedaan. Dat kost € 50,-. Het is handig om ook direct een uittreksel uit dat handelsregister á € 15,- aan te schaffen.

De kosten

Naast de oprichtingskosten zal je er rekening mee moeten houden dat je een stukje overhead zult hebben. Dit is natuurlijk geheel afhankelijk van de inrichting en activiteiten van de stichting. Zo kan het zijn dat je een kantoorpand huurt of kosten hebt voor verzekeringen. Het staat vast dat je als stichting een administratie dient te voeren. Als je hier iemand voor inhuurt dan zal dat geld kosten. Daarnaast kan het zijn dat je ook een jaarrekening dient te deponeren als je bijvoorbeeld voor een deel commerciële activiteiten ontplooit en een bepaalde omzet genereert.

Het bestuur

Een stichting kenmerkt zich doordat het een officieel bestuur heeft. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de stichting. Omdat het beginsel van collectief bestuur geldt, dient iedere bestuurder zijn steentje bij te dragen. Naast het bestuur kan de stichting een directeur (of directeuren) kennen, die onder verantwoordelijkheid van het bestuur op dagelijkse basis het beleid uitvoert. Naast het bestuur kan de stichting ook een toezichthoudend orgaan kennen, een zogenaamde raad van toezicht. Het is belangrijk dat je een sterk bestuur hebt met bij voorkeur kennis van zaken en een relevant netwerk. We hebben een artikel gewijd aan het bestuur van een stichting. Daarin vind je tips en informatie om tot een goed bestuur te komen.

De stichting in relatie tot de Belastingdienst

Wanneer je een stichting bent, krijg je in meer of mindere mate te maken met de Belastingdienst. Het is belangrijk dat je bepaalt of de stichting ook als ondernemer aangeduid wordt. Zo kan het zijn dat je als stichting voldoet aan de eisen van het ondernemerschap en daarmee btw-plichtig bent. Over het algemeen heeft een stichting een ‘beperkte belastingplicht’, wat betekent dat je onder andere geen aangifte hoeft te doen voor de vennootschapsbelasting. Toch is het raadzaam om dit goed te controleren en desnoods advies in te winnen bij iemand die zich heeft gespecialiseerd in belastingen en administratie.

ANBI-status

Je kunt je als stichting ook aanmelden voor de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), wat enkele belastingvoordelen kan opleveren. Je dient dan aan een aantal voorwaarden te voldoen, waaronder het dienen van een maatschappelijk doel. Lees in een ander artikel op deze website verder over de ANBI-status.

Governance Code Cultuur

Als je een goed bestuur over jouw stichting wilt voeren, dan is het handig om de Governance Code Cultuur bij de hand te pakken. Deze is opgesteld door de Stichting Cultuur+Ondernemen, die zich opwerpt als hét kenniscentrum voor ondernemerschap in de cultuursector. In samenwerking met een heleboel mensen uit het werkveld hebben zij in acht principes een aantal praktische aanbevelingen voor het gehele bestuursproces samengevat. Veel fondsen en subsidiënten willen zien dat je als stichting de Governance Code Cultuur toepast of uitlegt waar je afwijkt en waarom je dit doet. Het niet onderschrijven of voldoen aan deze code kan een reden zijn om geen subsidie toe te kennen. De Governance Code Cultuur is kosteloos te downloaden in PDF. Daarnaast is er een handige toolkit ontwikkeld. Niet alleen draagt de Governance Code Cultuur bij aan een invulling van het goed besturen van de stichting, tevens wordt er door veel fondsen en subsidiënten geëist dat de Code wordt toegepast, alvorens een subsidie aanvraag wordt toegekend. In sommige gevallen geldt het toepassen van de Code dus als vereiste voor het ontvangen van een subsidie.

Hier meer over lezen?

Cultuur+Ondernemen heeft een uitgebreide pagina over het oprichten van een stichting en alles dat daarbij komt kijken. Met video's, stappenplannen en andere handige tools.

Met dank aan

Voor dit artikel hebben we onder andere gebruik gemaakt van informatie die beschikbaar is op het digitale Ondernemersplein van de Kamer van Koophandel. Daarnaast danken we Deline Kruitbosch van Dirkzwager, legal & tax. Dirkzwager deelt actief kennis met iedereen die juridische of fiscale informatie nodig heeft.

Mocht je vanuit jouw expertise zelf over kennis beschikken die bij dit onderwerp zou passen, of zie je mogelijkheden tot de verbetering van deze tekst, dan zien we jouw bericht graag tegemoet via info@cultuuracademy.nl.